Се губи по еден работен ден неделно: Отклучување на вистинскиот потенцијал на македонските работни места!
Во денешната ера на економска неизвесност, брзи технолошки промени и зголемена глобална конкуренција, конкурентноста на земјата не зависи само од инфраструктурата или природните ресурси, туку во голема мера од спремноста за иднината, отпорноста и иновациите на македонските компании и организации.
И покрај предизвиците поврзани со високата стапка на емиграцијата на македонски таленти во странство, Сертификацијата на компании за Искуство на вработените Quintaum” за 2024 година, во организација на Македонската Асоцијација за искуство на клиетни и вработени, МАЦЕКС и ВИТА ИНСТИТУТ, покажува дека македонските компании преземаат храбри чекори за создавање работни места каде што вработените можат да напредуваат. Овој сертификат нуди сеопфатна анализа на задоволството на работното место, благосостојбата, балансирањето на работата и животот, како и организациската култура, додека истовремено оценува продуктивност, раст и трансформација.
Еден работен ден неделно се губи поради неефикасно управување
Дијагностичките податоци откриваат значајни можности за подобрување: се губи еден работен ден неделно поради несофпаѓање на секојдневните активности на вработените со стратешките цели на организацијата. Ова не укажува на неефикасност на менаџментот, напротив, Македонија е рангирана на 3-то место глобално според Индексот на ангажираност на Gallup, надминувајќи ги соседните земји како Србија, Хрватска и Словенија. Овој резултат покажува дека македонските менаџери извонредно го поттикнуваат ангажманот и поврзаноста со вработените.

Сепак, конкурентноста не се состои само во напорната работа, туку и во паметната работа. Дијагностиките укажуваат на потребата од подобрување во усогласувањето на напорите на вработените со стратешките цели на организацијата, поттикнувањето на иновации и адаптирањето на ригидните системи за да се задоволат очекувањата на помладите генерации и да се стимулира креативноста.
Како македонските компании станаа пионери во мерење на искуството на вработените
Во 2024 година, пет компании: Кола, Реплек, РСМ, Тинекс и Зегин, ги исполниле критериумите за Сертификатот за Искуство на вработените и ја постигнале престижната награда „Добро место за работа и живот“. Иако учеството на други компании останува анонимно, резултатите ја одразуваат пошироката ситуација во македонските работни места.

Македонските компании негуваат силна култура на работно место, со повеќе од 75% од вработените кои пријавуваат позитивни односи со колегите, што покажува силна култура на доверба и меѓусебно почитување. 71% Од вработените ги пофалуваат претпоставените за обезбедување емоционална поддршка и водство. Меѓутоа, само 53% од вработените се задоволни со своите улоги и задачи, додека финансиската компензација останува значаен извор на незадоволство, со фиксни плати кои се оценуваат со скромни 6.03(на скалило до 10), а 63% од вработените се длабоко незадоволни од нивната плата.
Загрижувачки е и високото незадоволство од можностите за учење и развој, каде само 37% од вработените се многу задоволни, а скоро половина од нив се длабоко незадоволни. Сепак, 93% од вработените веруваат дека нивната работа придонесува за одржливост.

Проблемите со животниот стил се исто така видливи, бидејќи повеќе од 50% од вработените пријавуваат незадоволство од нивната можност да живеат здраво и да најдат време за хоби. На позитивна страна, само 10% од вработените се соочуваат со висок ризик од исцрпеност, додека 63% се во безбедна ситуација.
Овие наоди се во согласност со пошироките европски трендови. На пример, анкета од 2022 година покажа дека само 52% од европските вработени се чувствуваат ангажирани на работа, што ја истакнува глобалната потреба за подобрување на задоволството на вработените. Решавањето на овие области е клучно за македонските компании за подобрување на организациската извонредност и благосостојбата на вработените.
Компаративни погледи со Словенија
Компаниите во Словенија демонстрираат посилна усогласеност во балансот на работата и животот, задоволството на вработените и иновациите. Тие применуваат поструктуриран пристап за решавање на потребите на вработените и поттикнување на креативноста, што резултира со повисоки резултати во балансот на работата и животот, понизок ризик од исцрпеност и поголема подготвеност за промени.
Македонските компании извонредно се истакнуваат во одредени аспекти на искуството на вработените, особено во поттикнувањето на доверба и обезбедувањето емоционална поддршка од менаџерите. Меѓутоа, тие се соочуваат со предизвици во прилагодувањето на очекувањата на помладите генерации, усогласувањето на секојдневните активности со стратешките цели и проактивното поттикнување на иновации, области во кои словенечките компании се подобри.
Со решавање на овие предизвици и учење од регионалните примери, македонските компании можат да ги подобрат продуктивноста, задоволството на вработените и организациската отпорност, отворајќи пат за одржлив раст во се повеќе конкурентниот глобален пејзаж.
Влијанието на Сертификацијата за Искуство на Вработени Quintaum: Студија на случај
Македонските компании кои се отворија да го истражат искуството на вработените имаа различни придобивки. Моделот на дијагностиката е динамички, но и опфаќа повеќе аспекти од работењето на компаниите и над 350 бизнис сигнали, „слепи точки“ и ризици.
Некои од компаниите беа фокусирани повеќе на откривање на движечките фактори за мотивација на вработените и посакуваниот лидерски стил, со интервенции на ова поле во периодот по дијагностиката направија прогрес во зголемена ефикасност и влијанието на стратешкиот менаџент во секојдневните бизнис операции. Некои од нив интервенираа во подобрување на системите за управување, воспоставија процеси за управување со целите, дигитализација и слично и со тоа ја зголемија продуктивноста. Многу значајно им беше на македонските компании да имаат информација дали вработените се во добрососотјба и дали има сигнали за напуштање на компанијата. Овие информации подоцна ги користеа за да ги задржат клучните вработени и да превенираат непосакуван одлив на кадри.

Еве едно сведочење од компанија корисник во две последователни години: “QUINTAUM дијагностиката ни даде јасна слика за нашите 10 силни страни и 10 потенцијали за развој, што ни овозможи да се фокусираме на факторите кои влијаат на организациската клима, да ги зајакнеме нашите процеси и да ја подобриме развојот на поединците и тимовите. Оваа инвестиција во задоволството на вработените и организациската култура не подигна од рангот “многу добро” на “одлично” ниво, што беше признаено со нашата награда за Одлично искуство на вработените.” – Марина Михајловска, Директор на Сектор за човечки ресурси и правни работи, КОЛА ДООЕЛ.
Гледајќи напред: Градење на перспективи преку акција
Како мотив македонските компании да влезат во сертификацискиот циклус за 2025 година, се резултатите од 2024 година кои нудат патоказ за создавање на отпорни организации, ориентирани кон луѓето. Со поддршка од МАЦЕКС, Quintaum и Витa Институт, компаниите имаат алатки за надминување на неангажираност и фокусирање на поттикнување на иновации, емоционално благосостојбата и стратешка усогласеност.

Овој пат не се однесува само на заработување на сертификат, туку на редефинирање на работното место за привлекување и задржување на врвни таленти, останување конкурентни на глобалниот пазар и станување лидер во иновации ориентирани кон вработените.
Македонските компании се на прагот на редефинирање на тоа што значи да се работи паметно, да се расте одржливо и да се напредува заедно. Сертификатот за Искуство на Вработени не е само признание, тоа е пат кон трансформација. За бизнисите кои се подготвени да направат следниот чекор, иднината започнува сега!
Бидете дел од промената во 2025!
Автори Д-р Андреја Кодрин, Директор на QUINTAUM, Словенија и М-р Христина Велковска, Претседател на Македонската асоцијација за искуство на клиенти и вработени МАЦЕКС и Сопственик на ВИТА ИНСТИТУТ www.macex.mk; www.vitainstitut.com; www.quintaum.com;